Bij Bonnie St. Claire (71) zul je misschien niet direct aan Amsterdam denken. Toch speelde de zangeres vroeger buiten in de Staatsliedenbuurt en in haar biografie Kwam Een Vrouw Bij De Slijterij schrijft ze dat ze zelfs taalles nam om haar Amsterdamse accent af te leren.
Tot op de dag van vandaag is het mijn Amsterdam en vooral mijn Mokum. Ik heb mijn hart voor altijd verpand aan deze mooie stad, waar ik nog altijd graag kom’, lezen we in jouw biografie. Waarom woon je hier niet meer?
‘Ik ben gek op Amsterdam, maar het is er voor mij te druk geworden in de zin van: het benauwt mij een beetje. Een grachtenpand zou een droomwens zijn, ware het niet dat je daar je auto niet kwijt kan. Door praktische overwegingen woon ik dus niet meer in Amsterdam. Maar ik woon wel lekker dichtbij, op een ideale plek vlakbij de A2 en de A4.’
‘Amsterdam voelt voor mij nog steeds als thuiskomen’ schrijf je. Hoe haal jij alles uit de hoofdstad als je er een dagje bent?
‘Dit is wel een leuk verhaal: als ik vanuit Aalsmeer naar Amsterdam ga, neem ik het liefst de bus. Ik ken mensen die een OV-fobie hebben, maar ik geniet daar met volle teugen van. Nog niet eens zo lang geleden stapte ik op in een vrijwel lege bus en ik werd meteen herkend door de vrolijke chauffeur. Toen ik hem vroeg of hij me een seintje wilde geven als we bij het Leidseplein waren, riep hij bij zo’n beetje elke halte: ‘Bonnie, je hoeft er nog niet uit, hoor!’ Om een lang verhaal kort te maken: iedereen die in de bus zat, begon tegen me te praten en het werd een supergezellige rit. Op het Leidseplein werd ik uitgezwaaid door een volle bus en vervolgde ik mijn weg. Eenmaal in Amsterdam ben ik vooral aan het genieten en neem ik alles in me op. Door de jaren heen is er veel veranderd, maar met name het centrum blijft mijn domein. Ik ben een echt stadsmens, dus ik voel me hier als een vis in het water. Ik weet nog goed dat ik als kind de zondagen zo haatte, omdat de winkels toen nog gesloten waren en het overal zo stil was.’
Een bekende uitdrukking luidt: ‘je kan het meisje uit wel uit Amsterdam halen, maar Amsterdam nooit uit het meisje…’
‘Dat gaat bij mij letterlijk op. Ik heb heel veel gereisd en talloze prachtige steden bezocht, maar een stad als Amsterdam kom je niet tegen. Als het effe kan, dan ben ik er maar al te graag.’
Lees ook:Xandra Brood: ‘Iedereen wil een beetje Herman zijn’
Wat zou er anders gaan als onze burgemeester niet Halsema maar St. Claire zou heten?
‘Er is een hemelsbreed verschil tussen het Amsterdam van vroeger en nu, maar één ding moet eigenlijk voorgoed worden vastgelegd: de authenticiteit moet altijd hetzelfde blijven en Amsterdam zou wat mij betreft nooit een moderne stad mogen worden.’
Het schijnt dat jij zelfs op taalles moest om je Amsterdamse accentje – die nog erger was dan Johnny Jordaan – af te leren…
(lachend) ’Als je vroeger in de Staatsliedenbuurt woonde, dan nam je het accent over uit de Jordaan, waar zó ontzettend plat werd gesproken. Tel daarbij op dat mijn vader ook een echte Amsterdammer was, die woorden gebruikte die je nu niet meer hoort. ‘Attenooije’ bijvoorbeeld. Kan iemand mij trouwens vertellen waar dat woord vandaan komt? Pas toen ik als hulp in de huishouding aan de slag ging bij een keurig doktersgezin ging er een wereld voor me open. Zij spraken zó deftig, dat ik meteen dacht: ‘zo moet ik ook leren praten!’ Ze keken me heel verbaasd aan toen ik bij een talenschool aangaf dat ik Nederlands wilde leren. Heel af en toe hoor je die typisch Amsterdamse ‘L’ nog bij mij of zeg ik ‘leggen’ in plaats van ‘liggen’, maar ik ben het nagenoeg verleerd.’
De titel van je boek is Kwam Een Vrouw Bij De Slijterij. Is deze zelfspot ook typisch Amsterdams?
‘Ja, die is puur Amsterdams. Ik kom uit een familie met veel Amsterdammers die dit soort grappen durven te maken. Familieleden waren ook de eerste die mij aanpakten als het over mijn drankgebruik ging. Toen ik ging verhuizen, riep iemand bijvoorbeeld: ‘Bon, er staat toch wel een glasbak op loopafstand van je nieuwe huis?’ Dat soort heerlijke Amsterdamse humor heb ik altijd goed op mezelf kunnen projecteren. Zelfspot is relativeren en daaraan was in mijn achterland gelukkig geen gebrek.’
Hoe staat de 71-jarige Bonje Cornelia Swart nu in het leven?
‘Heel erg goed! Door schade en schande ben ik wijs geworden en daar kan ik aan toevoegen dat de schade beperkt is gebleven. Lichamelijk heb ik zelfs helemaal geen klachten. Wijs word je als je iets hebt doorgemaakt wat je hebt durven aanpakken – en dat is me gelukt. Als je stopt met drinken, word je direct beloond en wordt alles alleen maar beter en niet meer slechter. Toen ik nog in die vicieuze cirkel zat, kon ik me niet voorstellen dat ik nooit meer een glaasje zou drinken. En nu kan ik me niet meer voorstellen dat ik dat ooit weer ga doen – en dat gaat ook niet gebeuren. Of dit bonusjaren zijn? Zelf zie ik het eerder als ‘mijn tweede leven’. En wat mijn zangcarrière betreft ga ik – net als Charles Aznavour – het liefst door tot mijn 94ste.’
Interview Martijn van Stuyvenberg Foto Jimmy James
